Er zijn meerdere specifieke diëten voor mensen met Crohn en colitis ulcerosa beschikbaar. Een relatief klein aantal van ons (~10%) heeft een specifiek dieet toegepast en hierover een ervaring gedeeld in Voeding Helpt. De rest van ons heeft het niet over een dieet, maar over concrete voedingsmiddelen waarvan we een effect ervaren op ons welzijn. De patronen en inzichten die daaruit naar voren komen, staan hieronder.
Voordat we inhoudelijk ingaan op dat wat uit onze ervaringen naar voren komt, hebben we eerst een aantal opmerkingen voor voedingsdeskundigen om rekening mee te houden bij de begeleiding.
Lees alsjeblieft alledrie de tabs:
Wat vooral opvalt in de uitkomsten van Voeding Helpt, is dat er enkele duidelijke patronen zijn voor voedingsmiddelen die in de algemene richtlijnen voor ‘gezond eten’ (zoals de schijf van vijf) als gewenst en gezond staan aangemerkt, terwijl een relatief groot deel van ons er juist baat bij ervaart om deze voedingsmiddelen (sterk) te minderen. Wij weten niet waardoor dit komt en het is een goede vraag voor onderzoekers. Waar we zelf vooral behoefte aan hebben, is begeleiding bij onze zoektocht naar een gezond individueel voedingspatroon, waarbij niet te star wordt vastgehouden aan algemene richtlijnen. En waarbij tegelijk advies wordt gegeven hoe je voldoende vitaminen, mineralen en andere essentiële voedingsstoffen binnen kunt blijven krijgen.
Dat er meer nieuw wetenschappelijk onderzoek nodig is, begrijpen wij, maar in de tussentijd gaat een groot (en toenemend) aantal mensen met Crohn of colitis ulcerosa door met het uitproberen van wat voeding doet met hun welzijn. De enige verstandige mogelijkheid lijkt het ons, om deze mensen met een zo open mogelijke mind te begeleiden en samen met ieder individu te bepalen wat voor diegene de beste route is. Hierbij kunnen de uitkomsten van Voeding Helpt gebruikt worden als inspiratie. Een samenvatting staat in de Praatplaat, die je kunt downloaden en uitprinten.
Een belangrijk punt is een slimme mogelijkheid om individuele effecten te meten. Zoals uit onze verhalen naar voren komt, zijn er weliswaar een aantal duidelijke algemene patronen voor bepaalde voedingswaren, maar daarnaast ook een groot aantal voedingswaren waar slechts enkelen van ons een effect van ervaren. Iedereen zou dat voor zichzelf moeten kunnen vaststellen op basis van gedegen informatie en (eigen) metingen. Een goede begeleiding bij het verantwoord elimineren van voedingsmiddelen om te ontdekken of er bepaalde voedingsmiddelen zijn die extra klachten geven, vinden wij belangrijk.
Bij het meten van effecten willen we graag indicatoren gebruiken die van belang zijn voor ons dagelijks welzijn. Voor ons zijn dat met name buikpijn, ontlastingsfrequentie en -consistentie, vermoeidheid en algehele gesteldheid. Medische indicatoren zoals ontstekingswaarden en residuen in ontlasting en bloed, kunnen dan wellicht als grens/risicowaarden dienen.
Uit wetenschappelijk onderzoek zouden wij vooral meer begrip willen kunnen halen over hoe ons lichaam bepaalde voedingsmiddelen verwerkt in onze darmen, inzicht in de mogelijke effecten die voeding als gevolg daarvan op ons lichaam heeft, inzicht in de samenhang tussen verschillende soorten voeding, enzovoorts, zodat wij (samen met een voedingsdeskundige) kunnen bepalen wat verstandig is om te doen.
Het zou fijn zijn als er een aantal algemene richtlijnen naar voren zouden kunnen komen uit onderzoek voor een ‘Welzijnsverhogend voedingspatroon voor mensen met Crohn of colitis ulcerosa’. Maar zelfs als dat niet mogelijk is, is inzicht en begrip al een enorme stap vooruit.
Hieronder geven we de opvallende patronen en inzichten weer uit de meer dan 200 verhalen die wij hebben gedeeld. Wil je meer weten over de onderzoeksmethode van Voeding Helpt zelf, lees er dan hier meer over op de website van Hidden Health Solutions, de organisatie die het project Voeding Helpt heeft begeleid.
Graag willen we als eerste aangeven dat het effect van voeding op je welzijn voor iedereen persoonlijk is. Zo geeft ongeveer de helft van ons aan baat te hebben bij het vermijden van één of enkele voedingsmiddelen, die vaak een direct effect hebben op onze darmen en de stoelgang, en klachten geven zoals buikpijn, en soms ook een negatief effect hebben op onze algehele gesteldheid.
De andere helft van ons heeft baat bij het structureel aanpassen van meerdere groepen voedingswaren tegelijk, dus het aanpassen van (een deel van) ons eetpatroon gedurende langere tijd. Dat deel van ons ervaart hierbij een vermindering van klachten zoals buikpijn en vermoeidheid en vaak ook een verbetering van de algehele gesteldheid.
Veel van ons hebben baat bij het minder eten van bepaalde (soorten) voeding. Het effect dat we ervaren is dat klachten zoals buikpijn, frequente stoelgang en vermoeidheid verminderen en/of dat de algehele gesteldheid verbetert.
Ook hier geldt: het effect van voeding is persoonlijk. Dat een relatief groot deel van ons een afname van klachten ervaart bij het minderen van de voedingsmiddelen uit deze Top 5, wil niet zeggen dat hetzelfde voor iedereen geldt. Ook zegt het niets over het effect dat medicijnen (en andere factoren) daarnaast ook kunnen hebben (gehad) op ons welzijn. Hieronder een toelichting op de Top 5:
- Zuivel. Ruim 30% van ons heeft baat bij het vermijden van of sterk minderen met zuivel. Hier gaat het met name om koemelk producten. Voorbeelden van deze producten zijn melk, kaas, boter, kwark, karnemelk en yoghurt.
- Suikers. Ongeveer 30% van ons voelt zich beter als we stoppen of sterk minderen met het eten van ‘simpele’, snel verteerbare suikers zoals die in snoep, gebak en koek zitten. Een groot aantal van deze 30% heeft daarnaast ook baat bij het minderen met andere voedingswaren (en dranken) waar suikers in zitten die zeer snel verteerbaar zijn, zoals zoet beleg, vruchtensappen, frisdranken, pasta, enzovoorts.
- Gluten. Ongeveer 25% van ons heeft baat bij het minderen of vermijden van gluten. Gluten zijn te vinden in producten die van tarwe of andere granen zijn gemaakt. Er zijn ook granen die geen gluten bevatten. Raadpleeg een voedingsdeskundige of de website van de Nederlandse Coeliakie Vereniging voor meer informatie over gluten.
- Vlees. Ongeveer 20% van ons voelt zich beter als we minder of geen vlees eten. Hier gaat het met name om vlees van hoefdieren zoals rund en varken. In mindere mate om gevogelte (voor de volledigheid: het gaat hier niet om vis).
- Alcohol. Ruim 15% heeft baat bij het vermijden van alcohol.
Wij kunnen hier niet aangeven waarom deze Top 5 als zodanig naar voren komt, dus waarom we baat hebben bij het eten van minder zuivel bijvoorbeeld. Bij de pagina voor wetenschappelijk onderzoekers geven we aan dat dát iets is, dat we graag onderzocht zouden willen hebben.
Een deel van ons heeft baat bij het eten van (veel) meer groenten en het zelf bereiden van maaltijden in plaats van uit een pakje of zakje. Tegelijk is het zo, dat er in de categorie groenten een paar soorten zijn die klachten geven bij een aantal van ons. In het Detailoverzicht op blz 2 van de Praatplaat (een samenvatting van de uitkomsten van Voeding Helpt) kun je zien om welke soorten het gaat.
Ook de redenen achter het effect van het meer eten van groenten en zelfbereide maaltijden is iets, dat we graag onderzocht zouden willen hebben.
In het Detailoverzicht is te zien dat er een scala aan verschillende voedingswaren is waar enkelen van ons baat bij hebben of juist problemen van krijgen. Het kan ook zo zijn, dat hetzelfde eten bij de één tot problemen leidt en waarbij de ander juist verlichting van klachten ervaart.
Tot zover de belangrijkste inzichten uit onze verhalen. Een totaaloverzicht staat op de Praatplaat, die je kunt downloaden en uitprinten.
Onze vragen aan voedingsdeskundigen samengevat:
- We hebben behoefte aan begeleiding die voorbij algemene voedings’richtlijnen’ kan kijken en ons kan helpen om op een verantwoorde manier een individueel voedingspatroon te vinden dat bij kan dragen aan ons (individuele) welzijn
- Nog beter zou zijn: ontwikkel een werkbare methode die mensen kunnen gebruiken om samen met arts en voedingsdeskundige tot een individueel voedingspatroon te komen en verwerk hier zo mogelijk algemene inzichten in
- Haal hierbij ook inspiratie uit Voeding Helpt:
- Onderzoek de Top 5 aan voedingsmiddelen waarvan een groot deel van ons ervaart dat sterk minderen een positief effect heeft op ons welzijn
- Onderzoek de effecten van de ‘Top 2’ waar een aanzienlijk deel van ons baat bij heeft (groenten en zelfbereiding van maaltijden)